CRISTOBAL BALENCIAGA: Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ “ΦΑΝΤΑΣΜΑ” ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΨΗΛΗ ΡΑΠΤΙΚΗ

Share this…

Αν θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε κάποιον “Βασιλιά της Μόδας” δεν είναι άλλος από τον Cristobal Balenciaga.
Πριν όμως φτάσουμε στην περιγραφή της πορείας ενός από τους πιο εμβληματικούς σχεδιαστές στο τομέα της υψηλής ραπτικής, ας ανατρέξουμε στα λόγια της ιστορικού Μαίρη Μπλουμέ, η οποία μας δίνει μια εικόνα για τον άνθρωπο “φάντασμα” ο οποίος φαινόταν μόνο μέσα από τις δημιουργίες του.
Η τελειομανία του, ήταν έμπνευσή” θα πει: “Κανείς δεν ήξερε πόσο ψηλός ήταν ή άμα ήταν αδύνατος ή χοντρός – αρκετοί Γάλλοι δημοσιογράφοι πίστευαν ότι δεν ήταν ένα άτομο, αλλά μια ομάδα σχεδιαστών και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν εμφανιζόταν.”
“Εκτός από τους λαμπερούς πελάτες, οι άνθρωποι που του άρεσε να ντύνει – πολύ, πολύ περίεργα – ήταν καθημερινές μεσήλικες γυναίκες. Του άρεσε να δουλεύει πάνω στο σώμα και δεν του άρεσε κανενός είδους περιορισμός”.

click here

Σύμφωνα με την ιστορικό, ο ίδιος ήταν ένας μεγάλος οραματιστής. Λειτουργούσε δημιουργώντας το τέλειο πρότυπο της ανεξάρτητης γυναίκας, της χειραφετημένης, αυτή είχε στο μυαλό του.
Οι δημιουργίες του δεν κολλούσαν αλλά περιβάλλανε το σώμα. Ήταν ιδιαίτερος και αυτή την ιδιαιτερότητα την εξέφραζε στις δημιουργίες του που συνθέσαν την εμβληματικότητα του Οίκου.
Το όνομα “Balenciaga” συνδέεται με την τόλμη, την – με την καλή έννοια -ακρότητα, την πρόκληση. Τα αξεσουάρ είναι αρκετά τολμηρά. Τα υποδήματα ιδιαίτερα με φουτουριστικό χαρακτήρα. Στα σόσιαλ και στις πασαρέλες έχουν κάνει επίδειξη μεγάλα ονόματα από τον κλάδο των διάσημων, του μόντελινγκ.
Παρ’ όλο, ωστόσο που οι δημιουργίες του μόνο διακριτικές δεν είναι, τον ίδιο τον περιτριγύριζε ένα μυστήριο. Ο ίδιος εργαζόταν ιδιωτικά, υπήρχε μια μυστικότητα και οι φυσική του παρουσία έλειπε. Διέθετε όλο τον έλεγχο του σχεδιασμού κάτω από άκρα μυστικότητα.

O Cristobal Balenciaga, γεννήθηκε στην πόλη Getaria στην περιοχή των Βοσκών της Β. Ισπανίας. Είναι από εργατική οικογένεια. Το “μικρόβιο” του σχεδιασμού και της μόδας το “κόλλησε” μέσω της μοδίστρας μητέρας του.
Σύμφωνα με την Λούντρε Ιγκλέσιας, ο Balenciaga ” δεν ήξερε πόσο σημαντική ήταν η φιγούρα του” παρ΄όλο που γεννήθηκε στην Ισπανία.
“Εκεί που ζω εγώ και οι σκηνοθέτες, υπάρχουν άνθρωποι που τον γνώριζαν και μπορούσαν να μας πουν κάποιες μικρές λεπτομέρειες γύρω από το επίπεδο τελειομανίας που είχε”.
Η δήλωση αυτή, υποδηλώνει την μυστικότητα αλλά και εσωστρέφεια του δημιουργού καθώς για την άντληση πρωτογενούς υλικού για την έρευνα για τις ανάγκες της σειρά “Cristobal Balenciaga”, υπήρξε έντονα δυσκολία.
Στον τύπο δεν έδινε πολλές συνεντεύξεις και ο ίδιος ήταν αρκετά κλειστός ώστε να διευκολυνθεί η έρευνα.

click here

Σχετικά με το ξεκίνημα του, o Balenciaga ξεκίνησε στην εφηβεία του να σχεδιάζει και στα 22 του άνοιξε την πρώτη του μπουτίκ. Σπούδασε την Μαδρίτη και είχε ως μέντορα μια σπουδαία γυναίκα αρκετά δυναμική για να τον σιγοντάρει αλλά και να προμοτάρει τις δημιουργίες του φορώντας τες η ίδια.
‘Υστερα από την πρώτη του μπουτίκ στο Σαν Φρανσίσκο, ακολούθησαν πόλεις όπως η Μαδρίτη και η Βαρκελώνη.
Δυστυχώς, λόγω του ισπανικού εμφυλίου, έκλεισαν τα καταστήματα του.
Ωστόσο αυτό δεν πτόησε τον δημιουργό που το 1937 μετακόμισε στο Παρίσι, κομβική φάση για την καριέρα του καθώς εκεί ιδρύθηκε ο πρώτος οίκος μόδας και ο ίδιος μπήκε δυναμικά πλέον στον κόσμο της υψηλής ραπτικής, στην ίδια συνομοταξία δηλαδή με την Κόκο Σανέλ αλλά και άλλους.
Η πιο σημαντική περίοδος της ζωής του λοιπόν αποτέλεσα η είσοδος αυτή, στην παρισινή μόδα. Ο ανταγωνισμός είναι έντονος. Σύμφωνα με την σείρα που κυκλοφόρησε, σε αυτά τα 30 έτη που περιγράφει την καριέρα του, ο δημιουργός αντιμετώπισε έντονες προκλήσεις.
Μέσα σε αυτά τα 30 έτη, είχε να αντιμετωπίσει τον έντονο ανταγωνισμό, την ναζιστική κατοχή στη Γαλλία αλλά και τις έντονες μεταβολές στην μόδα μεταπολεμικά. Ο ίδιος αντιμετώπισε προκλήσεις και σε προσωπικό επίπεδο καθώς 1947 έχασε τον σύντροφο του και επικεφαλής μόδιστρου της μάρκας.

Σύμφωνα με την Ιγκλέσιας, πρόκειται για έναν ικανότατο δημιουργό. Γνώριζε πως να δημιουργήσει ένα ολόκληρο φόρεμα.
Μάλιστα ο μεγάλος Givency τον είχε χαρακτηρίσει ως “ο αρχιτέκτονας της υψηλής ραπτικής”.
Ο χώρος τον σχεδιαστών τον θαύμαζε. Για τον Κριστιάν Ντιόρ ήταν “ο δάσκαλος όλων”. Για την Coco Chanel:” ο μόνος αληθινός couturier”.
Η πιο χαρακτηριστική δήλωση, δόθηκε από την ίδια. Η δήλωση αυτή χαρακτηρίζει πλήρως τον δημιουργό: “Οι σχεδιαστές έκαναν ότι μπορούσαν με τα υφάσματα – O Cristobal Balenciaga ότι ήθελε”.
Ο Balenciaga έντυσε την δεκαετία του 1940, υψηλού προφίλ πρόσωπα όπως η Grace Kelly, Wallis Simpson, Mariene Dietrich. Είχε θαυμαστές όπως Αμερικανίδες συντάκτριες μόδας όπως η Carmen Show, Diana Vreeland.
Για να μπορέσει να γίνει μια παρουσίαση των δημιουργιών του, χρειάστηκε να γίνει αναδημιουργία των αρχικών εμφανίσεων.
Έτσι στην Ιγκλέσιας και στους σχεδιαστές κοστουμιών της σειράς δόθηκε πρόσβαση στο μουσείο του αλλά και στα αρχεία του. Για σειρά “Cristobal Balenciaga” έγιναν πάνω από 80 αναδημιουργίες με τα οποία ντύθηκαν και οι ηθοποιοί.

Για τις ανάγκες της σειράς έπρεπε να παρθούν αποφάσεις σχετικά με την αναδημιουργία.
Η Ιγκλέσιας, δηλώνει:” Έπρεπε να επιλέξουμε να επιλέξουμε ενδύματα που ήταν πιο εύκολο να αντιγραφούν. Δεν είναι δυνατόν να αντιγράψουμε κάποια από αυτά τώρα καθώς τα υφάσματα έχουν αλλάξει – δεν θα μπορούσαμε να τα φτιάξουμε με τα υφάσματα που έχουμε σήμερα”.
Στην σειρά μάλιστα περιγράφεται η σχολαστικότητα του δημιουργού. Η εφεύρεση “gazar”, ενός σκληρού τύπου μεταξιού που δημιουργήθηκε για τον σχεδιαστή αποκλειστικά αποτελεί βασική πληροφορία και αναφέρεται στη σειρά. Εξαιτίας αυτού του υλικού
κάποια από τα πιο εμβληματικά αρχιτεκτονικά σχέδια της δεκαετίας του 1960.
O Balenciaga ήταν πάρα πολύ τελειομανής, είχε μανία με τον έλεγχο. Σχολαστικός με την παραμικρή λεπτομέρεια.
Μια βασική απεικόνιση στην σειρά είναι το πώς αυτό ο έλεγχος επεκτάθηκε σε όλο τον οίκο.
Ωστόσο, ο Balenciaga, έκλεισε τον οίκο του τελείως ξαφνικά το 1968. Απεβίωσε το 1972 και το brand για 14 χρόνια έμεινε σε αδράνεια έως ότου αγοράστηκε από την εταιρία Jacques Bogart SA  και εισήγαγε σειρές έτοιμων ενδυμάτων(κάτι στο οποίο ήταν ενάντια ο σχεδιαστής).
Το brand αναζωογονήθηκε χάρις τον Nicolas Ghesquiere που διετέλεσε δημιουργικός διευθυντής το 1997 και ο οίκος αγοράστηκε από τον γαλλικό όμιλο μόδας πολυτελείας Kering το 2001 και προσάρμοσε το Brand στην σύγχρονη εποχή.
Ο Nicola Ghesquiere είχε δηλώσει για τον σχεδιαστή: “Ο Balenciaga αντιστοιχούσε πραγματικά στην αφηρημένη τέχνη και σε μια μορφή μόδας της διανόησης, λιτότητα αναμεμειγμένη με ιστορία. Σήμερα υπάρχουν πολλά παραδείγματα διασωθέντων ονομάτων,
αλλά σε αυτή την περίπτωση η δύναμη του οίκου ξεπέρασε τις επιθυμίες του ιδρυτή του”.

click here

Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει ένταση στον οίκο.
Το 2022 δημιουργήθηκαν έντονες αντιδράσεις από δύο διαφημιστικές καμπάνιες που οδήγησε τον δημιουργικό διευθυντή της Demma και τον οίκο να απολογηθούν.
Η Demna, εντάχθηκε στον οίκο το 2015 και κατάφερε μετά από 5 δεκαετίες να αναστήσει την υψηλή ραπτική στο εμπορικό σήμα ενώ συμπεριλήφθηκε και στην λίστα των TIMES με του 100 ανθρώπους με την μεγαλύτερη επιρροή.
Οι αλλαγές στον οίκο είναι αρκετές και μεταβάλλονται ανάλογα με την εποχή. Η Ιγκλεσιας μάλιστα προβληματίζεται με την σημερινή επιδειξιμανία του σήμερα κάτι που είναι ακριβώς αντίθετο από αυτό που εκπροσωπούσε ο Balenciaga.
Η έντονη εκκεντρικότητα και η λάμψη δεν αντικατοπτρίζουν την ιστορία ενός από τους μεγαλύτερους οίκους μόδας και του ιδρυτή της. Οι εποχές αλλάζουν αλλά η ιστορία και η προέλευση μένουν στατικά ανεξάρτητα από τις μεταβολές.
Ο Balenciaga ήταν μια διακριτική φιγούρα που δημιουργούσε όμως για γυναίκες που έλαμπαν.

Άρθρο: Αλεξάνδρα Δημητρίου (αρθρογράφος, artandyou.gr team)